 |
| bhagwat chapter 10.22 |
श्रीशुक
उवाच
हेमन्ते प्रथमे मासि नन्दव्रजकुमारिकाः ।
चेरुर्हविष्यं भुञ्जानाः कात्यायन्यर्चनव्रतम् ॥ १ ॥
आप्लुत्याम्भसि कालिन्द्या जलान्ते
चोदितेऽरुणे ।
कृत्वा प्रतिकृतिं देवीं आनर्चुः नृप
सैकतीम् ॥ २ ॥
गन्धैर्माल्यैः सुरभिभिः
बलिभिर्धूपदीपकैः ।
उच्चावचैश्चोपहारैः प्रवालफल तण्डुलैः
॥ ३ ॥
कात्यायनि महामाये महायोगिन्यधीश्वरि
।
नन्दगोपसुतं देवि पतिं मे कुरु ते नमः
।
इति मन्त्रं जपन्त्यस्ताः पूजां
चक्रुः कुमारिकाः ॥ ४ ॥
एवं मासं व्रतं चेरुः कुमार्यः
कृष्णचेतसः ।
भद्रकालीं समानर्चुः भूयान्नन्दसुतः
पतिः ॥ ५ ॥
ऊषस्युत्थाय गोत्रैः स्वैरन्योन्या
बद्धबाहवः ।
कृष्णं उच्चैर्जगुर्यान्त्यः
कालिन्द्यां स्नातुमन्वहम् ॥ ६ ॥
नद्याः कदाचिदागत्य तीरे निक्षिप्य
पूर्ववत् ।
वासांसि कृष्णं गायन्त्यो विजह्रुः
सलिले मुदा ॥ ७ ॥
भगवान् तदभिप्रेत्य कृष्णो
योगेश्वरेश्वरः ।
वयस्यैरावृतस्तत्र गतस्तत्कर्मसिद्धये
॥ ८ ॥
तासां वासांस्युपादाय नीपमारुह्य
सत्वरः ।
हसद्भिः प्रहसन् बालैः परिहासमुवाच ह
॥ ९ ॥
अत्रागत्याबलाः कामं स्वं स्वं वासः
प्रगृह्यताम् ।
सत्यं ब्रवाणि नो नर्म यद्यूयं
व्रतकर्शिताः ॥ १० ॥
न मयोदितपूर्वं वा अनृतं तदिमे विदुः
।
एकैकशः प्रतीच्छध्वं सहैवेति
सुमध्यमाः ॥ ११ ॥
तस्य तत् क्ष्वेलितं दृष्ट्वा गोप्यः
प्रेमपरिप्लुताः ।
व्रीडिताः प्रेक्ष्य चान्योन्यं
जातहासा न निर्ययुः ॥ १२ ॥
एवं ब्रुवति गोविन्दे
नर्मणाऽऽक्षिप्तचेतसः ।
आकण्ठमग्नाः शीतोदे
वेपमानास्तमब्रुवन् ॥ १३ ॥
मानयं भोः कृथास्त्वां तु नन्दगोपसुतं
प्रियम् ।
जानीमोऽङ्ग व्रजश्लाघ्यं देहि
वासांसि वेपिताः ॥ १४ ॥
श्यामसुन्दर ते दास्यः करवाम तवोदितम्
।
देहि वासांसि धर्मज्ञ नो चेद् राज्ञे
ब्रुवाम हे ॥ १५ ॥
श्रीभगवानुवाच
भवत्यो यदि मे दास्यो मयोक्तं वा
करिष्यथ ।
अत्रागत्य स्ववासांसि प्रतीच्छन्तु
शुचिस्मिताः ॥ १६ ॥
ततो जलाशयात् सर्वा दारिकाः
शीतवेपिताः ।
पाणिभ्यां योनिमाच्छाद्य प्रोत्तेरुः
शीतकर्शिताः ॥ १७ ॥
भगवानाहता वीक्ष्य शुद्ध भावप्रसादितः
।
स्कन्धे निधाय वासांसि प्रीतः प्रोवाच
सस्मितम् ॥१८॥
यूयं विवस्त्रा यदपो धृतव्रता
व्यगाहतैतत् तदु देवहेलनम् ।
बद्ध्वाञ्जलिं मूर्ध्न्यपनुत्तयेंऽहसः
कृत्वा नमोऽधो वसनं प्रगृह्यताम्
॥ १९ ॥
इत्यच्युतेनाभिहितं व्रजाबला
मत्वा विवस्त्राप्लवनं
व्रतच्युतिम् ।
तत्पूर्तिकामास्तदशेषकर्मणां
साक्षात्कृतं नेमुरवद्यमृग् यतः ॥
२० ॥
तास्तथावनता दृष्ट्वा भगवान् देवकीसुतः ।
वासांसि ताभ्यः प्रायच्छत् करुणस्तेन
तोषितः ॥ २१ ॥
दृढं प्रलब्धास्त्रपया च हापिताः
प्रस्तोभिताः क्रीडनवच्च कारिताः
।
वस्त्राणि चैवापहृतान्यथाप्यमुं
ता नाभ्यसूयन् प्रियसङ्गनिर्वृताः
॥ २२ ॥
परिधाय स्ववासांसि प्रेष्ठसङ्गमसज्जिताः ।
गृहीतचित्ता नो चेलुः तस्मिन्
लज्जायितेक्षणाः ॥ २३ ॥
तासां विज्ञाय भगवान्
स्वपादस्पर्शकाम्यया ।
धृतव्रतानां सङ्कल्पं आह
दामोदरोऽबलाः ॥ २४ ॥
सङ्कल्पो विदितः साध्व्यो भवतीनां
मदर्चनम् ।
मयानुमोदितः सोऽसौ सत्यो भवितुमर्हति
॥ २५ ॥
न मय्यावेशितधियां कामः कामाय कल्पते
।
भर्जिता क्वथिता धाना प्रायो बीजाय
नेशते ॥ २६ ॥
याताबला व्रजं सिद्धा मयेमा रंस्यथा
क्षपाः ।
यदुद्दिश्य व्रतमिदं चेरुरार्यार्चनं
सतीः ॥ २७ ॥
श्रीशुक उवाच
इत्यादिष्टा भगवता लब्धकामाः
कुमारिकाः ।
ध्यायन्त्यस्तत् पदाम्भोजं कृच्छ्रात्
निर्विविशुर्व्रजम् ॥२८॥
अथ गोपैः परिवृतो भगवान् देवकीसुतः ।
वृन्दावनाद् गतो दूरं चारयन् गाः
सहाग्रजः ॥ २९ ॥
निदघार्कातपे तिग्मे छायाभिः
स्वाभिरात्मनः ।
आतपत्रायितान् वीक्ष्य द्रुमानाह
व्रजौकसः ॥ ३० ॥
हे स्तोककृष्ण हे अंशो श्रीदामन्
सुबलार्जुन ।
विशालर्षभ तेजस्विन् देवप्रस्थ वरूथप
॥ ३१ ॥
पश्यतैतान् महाभागान्
परार्थैकान्तजीवितान् ।
वातवर्षातपहिमान् सहन्तो वारयन्ति नः
॥ ३२ ॥
अहो एषां वरं जन्म सर्व
प्राण्युपजीवनम् ।
सुजनस्येव येषां वै विमुखा यान्ति
नार्थिनः ॥ ३३ ॥
पत्रपुष्पफलच्छाया मूलवल्कलदारुभिः ।
गन्धनिर्यासभस्मास्थि तोक्मैः कामान्
वितन्वते ॥ ३४ ॥
एतावत् जन्मसाफल्यं देहिनामिह देहिषु
।
प्राणैरर्थैर्धिया वाचा श्रेय
एवाचरेत् सदा ॥ ३५ ॥
इति प्रवालस्तबक फलपुष्पदलोत्करैः ।
तरूणां नम्रशाखानां मध्यतो यमुनां गतः
॥ ३६ ॥
तत्र गाः पाययित्वापः सुमृष्टाः
शीतलाः शिवाः ।
ततो नृप स्वयं गोपाः कामं स्वादु
पपुर्जलम् ॥ ३७ ॥
तस्या उपवने कामं चारयन्तः पशून् नृप
।
कृष्णरामौ उवुपागम्य क्षुधार्ता
इदमब्रवन् ॥ ३८ ॥
इति श्रीमद्भागवते महापुराणे पारमहंस्यां संहितायां
दशमस्कन्धे पूर्वार्धे द्वाविंशोऽध्यायः ॥२२॥
