 |
| Srimad Bhagwat Geeta Chapter 8 Akshar Brahma yoga |
अर्जुन उवाच
किं
तद् ब्रह्म किमध्यात्मं किं कर्म पुरुषोत्तम।
अधिभूतं
च किं प्रोक्तमधिदैवं किमुच्यते ॥ १॥
अधियज्ञः
कथं कोऽत्र देहेऽस्मिन्मधुसूदन ।
प्रयाणकाले
च कथं ज्ञेयोऽसि नियतात्मभिः॥ २॥
श्रीभगवानुवाच
अक्षरं
ब्रह्म परमं स्वभावोऽध्यात्ममुच्यते ।
भूतभावोद्भवकरो
विसर्गः कर्मसंज्ञितः ॥ ३॥
अधिभूतं
क्षरो भावः पुरुषश्चाधिदैवतम् ।
अधियज्ञोऽहमेवात्र
देहे देहभृतां वर ॥ ४॥
अन्तकाले
च मामेव स्मरन्मुक्त्वा कलेवरम् ।
यः
प्रयाति स मद्भावं याति नास्त्यत्र संशयः ॥ ५॥
यं
यं वापि स्मरन्भावं त्यजत्यन्ते कलेवरम् ।
तं
तमेवैति कौन्तेय सदा तद्भावभावितः ॥ ६॥
तस्मात्सर्वेषु
कालेषु मामनुस्मर युध्य च ।
मय्यर्पितमनोबुद्धिर्मामेवैष्यस्यसंशयः
॥ ७॥
अभ्यासयोगयुक्तेन
चेतसा नान्यगामिना ।
परमं
पुरुषं दिव्यं याति पार्थानुचिन्तयन् ॥ ८॥
कविं
पुराणमनुशासितार-
मणोरणीयंसमनुस्मरेद्यः ।
सर्वस्य
धातारमचिन्त्यरूप-
मादित्यवर्णं तमसः परस्तात् ॥ ९॥
प्रयाणकाले
मनसाऽचलेन
भक्त्या युक्तो योगबलेन चैव ।
भ्रुवोर्मध्ये
प्राणमावेश्य सम्यक्
स तं परं पुरुषमुपैति दिव्यम् ॥ १०॥
यदक्षरं
वेदविदो वदन्ति
विशन्ति यद्यतयो वीतरागाः ।
यदिच्छन्तो
ब्रह्मचर्यं चरन्ति
तत्ते पदं सङ्ग्रहेण प्रवक्ष्ये ॥ ११॥
सर्वद्वाराणि
संयम्य मनो हृदि निरुध्य च ।
मूर्ध्न्याधायात्मनः
प्राणमास्थितो योगधारणाम्॥ १२॥
ओमित्येकाक्षरं
ब्रह्म व्याहरन्मामनुस्मरन् ।
यः
प्रयाति त्यजन्देहं स याति परमां गतिम् ॥ १३॥
अनन्यचेताः
सततं यो मां स्मरति नित्यशः ।
तस्याहं
सुलभः पार्थ नित्ययुक्तस्य योगिनः ॥ १४॥
मामुपेत्य
पुनर्जन्म दुःखालयमशाश्वतम् ।
नाप्नुवन्ति
महात्मानः संसिद्धिं परमां गताः ॥ १५॥
आब्रह्मभुवनाल्लोकाः
पुनरावर्तिनोऽर्जुन ।
मामुपेत्य
तु कौन्तेय पुनर्जन्म न विद्यते ॥ १६॥
सहस्रयुगपर्यन्तमहर्यद्
ब्रह्मणो विदुः ।
रात्रिं
युगसहस्रान्तां तेऽहोरात्रविदो जनाः ॥ १७॥
अव्यक्ताद्
व्यक्तयः सर्वाः प्रभवन्त्यहरागमे ।
रात्र्यागमे
प्रलीयन्ते तत्रैवाव्यक्तसंज्ञके ॥ १८॥
भूतग्रामः
स एवायं भूत्वा भूत्वा प्रलीयते ।
रात्र्यागमेऽवशः
पार्थ प्रभवत्यहरागमे ॥ १९॥
परस्तस्मात्तु
भावोऽन्योऽव्यक्तोऽव्यक्तात्सनातनः ।
यः
स सर्वेषु भूतेषु नश्यत्सु न विनश्यति ॥ २०॥
अव्यक्तोऽक्षर
इत्युक्तस्तमाहुः परमां गतिम् ।
यं
प्राप्य न निवर्तन्ते तद्धाम परमं मम ॥ २१॥
पुरुषः
स परः पार्थ भक्त्या लभ्यस्त्वनन्यया ।
यस्यान्तःस्थानि
भूतानि येन सर्वमिदं ततम् ॥ २२॥
यत्र
काले त्वनावृत्तिमावृत्तिं चैव योगिनः ।
प्रयाता
यान्ति तं कालं वक्ष्यामि भरतर्षभ ॥ २३॥
अग्निर्ज्योतिरहः
शुक्लः षण्मासा उत्तरायणम् ।
तत्र
प्रयाता गच्छन्ति ब्रह्म ब्रह्मविदो जनाः ॥ २४॥
धूमो
रात्रिस्तथा कृष्णः षण्मासा दक्षिणायनम् ।
तत्र
चान्द्रमसं ज्योतिर्योगी प्राप्य निवर्तते ॥ २५॥
शुक्लकृष्णे
गती ह्येते जगतः शाश्वते मते ।
एकया
यात्यनावृत्तिमन्ययावर्तते पुनः ॥ २६॥
नैते
सृती पार्थ जानन्योगी मुह्यति कश्चन ।
तस्मात्सर्वेषु
कालेषु योगयुक्तो भवार्जुन ॥ २७॥
वेदेषु
यज्ञेषु तपःसु चैव
दानेषु यत्पुण्यफलं प्रदिष्टम् ।
अत्येति
तत्सर्वमिदं विदित्वा
योगी परं स्थानमुपैति चाद्यम् ॥ २८॥
ॐ तत्सदिति श्रीमद्भगवद्गीतासूपनिषत्सु ब्रह्मविद्यायां
योगशास्त्रे
श्रीकृष्णार्जुनसंवादे अक्षरब्रह्मयोगो
नामाष्टमोऽध्यायः ॥८॥
