 |
| Srimad Bhagwat Geeta Chapter 7 gyan-vigyan yoga |
श्रीभगवानुवाच
मय्यासक्तमनाः
पार्थ योगं युञ्जन्मदाश्रयः ।
असंशयं
समग्रं मां यथा ज्ञास्यसि तच्छृणु ॥ १॥
ज्ञानं
तेऽहं सविज्ञानमिदं वक्ष्याम्यशेषतः ।
यज्ज्ञात्वा
नेह भूयोऽन्यज्ज्ञातव्यमवशिष्यते ॥ २॥
मनुष्याणां
सहस्रेषु कश्चिद्यतति सिद्धये ।
यततामपि
सिद्धानां कश्चिन्मां वेत्ति तत्त्वतः ॥ ३॥
भूमिरापोऽनलो
वायुः खं मनो बुद्धिरेव च ।
अहङ्कार
इतीयं मे भिन्ना प्रकृतिरष्टधा ॥ ४॥
अपरेयमितस्त्वन्यां
प्रकृतिं विद्धि मे पराम् ।
जीवभूतां
महाबाहो ययेदं धार्यते जगत् ॥ ५॥
एतद्योनीनि
भूतानि सर्वाणीत्युपधारय ।
अहं
कृत्स्नस्य जगतः प्रभवः प्रलयस्तथा ॥ ६॥
मत्तः
परतरं नान्यत्किञ्चिदस्ति धनञ्जय ।
मयि
सर्वमिदं प्रोतं सूत्रे मणिगणा इव ॥ ७॥
रसोऽहमप्सु
कौन्तेय प्रभास्मि शशिसूर्ययोः ।
प्रणवः
सर्ववेदेषु शब्दः खे पौरुषं नृषु ॥ ८॥
पुण्यो
गन्धः पृथिव्यां च तेजश्चास्मि विभावसौ ।
जीवनं
सर्वभूतेषु तपश्चास्मि तपस्विषु ॥ ९॥
बीजं
मां सर्वभूतानां विद्धि पार्थ सनातनम् ।
बुद्धिर्बुद्धिमतामस्मि
तेजस्तेजस्विनामहम् ॥ १०॥
बलं
बलवतां चाहं कामरागविवर्जितम् ।
धर्माविरुद्धो
भूतेषु कामोऽस्मि भरतर्षभ ॥ ११॥
ये
चैव सात्त्विका भावा राजसास्तामसाश्च ये ।
मत्त
एवेति तान्विद्धि न त्वहं तेषु ते मयि ॥ १२॥
त्रिभिर्गुणमयैर्भावैरेभिः
सर्वमिदं जगत् ।
मोहितं
नाभिजानाति मामेभ्यः परमव्ययम् ॥ १३॥
दैवी
ह्येषा गुणमयी मम माया दुरत्यया ।
मामेव
ये प्रपद्यन्ते मायामेतां तरन्ति ते ॥ १४॥
न
मां दुष्कृतिनो मूढाः प्रपद्यन्ते नराधमाः ।
माययापहृतज्ञाना
आसुरं भावमाश्रिताः ॥ १५॥
चतुर्विधा
भजन्ते मां जनाः सुकृतिनोऽर्जुन ।
आर्तो
जिज्ञासुरर्थार्थी ज्ञानी च भरतर्षभ ॥ १६॥
तेषां
ज्ञानी नित्ययुक्त एकभक्तिर्विशिष्यते ।
प्रियो
हि ज्ञानिनोऽत्यर्थमहं स च मम प्रियः ॥ १७॥
उदाराः
सर्व एवैते ज्ञानी त्वात्मैव मे मतम् ।
आस्थितः
स हि युक्तात्मा मामेवानुत्तमां गतिम् ॥ १८॥
बहूनां
जन्मनामन्ते ज्ञानवान्मां प्रपद्यते ।
वासुदेवः
सर्वमिति स महात्मा सुदुर्लभः ॥ १९॥
कामैस्तैस्तैर्हृतज्ञानाः
प्रपद्यन्तेऽन्यदेवताः ।
तं
तं नियममास्थाय प्रकृत्या नियताः स्वया ॥ २०॥
यो
यो यां यां तनुं भक्तः श्रद्धयार्चितुमिच्छति ।
तस्य
तस्याचलां श्रद्धां तामेव विदधाम्यहम् ॥ २१॥
स
तया श्रद्धया युक्तस्तस्याराधनमीहते ।
लभते
च ततः कामान्मयैव विहितान्हि तान् ॥ २२॥
अन्तवत्तु
फलं तेषां तद्भवत्यल्पमेधसाम् ।
देवान्देवयजो
यान्ति मद्भक्ता यान्ति मामपि ॥ २३॥
अव्यक्तं
व्यक्तिमापन्नं मन्यन्ते मामबुद्धयः ।
परं
भावमजानन्तो ममाव्ययमनुत्तमम् ॥ २४॥
नाहं
प्रकाशः सर्वस्य योगमायासमावृतः ।
मूढोऽयं
नाभिजानाति लोको मामजमव्ययम् ॥ २५॥
वेदाहं
समतीतानि वर्तमानानि चार्जुन ।
भविष्याणि
च भूतानि मां तु वेद न कश्चन ॥ २६॥
इच्छाद्वेषसमुत्थेन
द्वन्द्वमोहेन भारत ।
सर्वभूतानि
सम्मोहं सर्गे यान्ति परन्तप ॥ २७॥
येषां
त्वन्तगतं पापं जनानां पुण्यकर्मणाम् ।
ते
द्वन्द्वमोहनिर्मुक्ता भजन्ते मां दृढव्रताः ॥ २८॥
जरामरणमोक्षाय
मामाश्रित्य यतन्ति ये ।
ते
ब्रह्म तद्विदुः कृत्स्नमध्यात्मं कर्म चाखिलम् ॥ २९॥
साधिभूताधिदैवं
मां साधियज्ञं च ये विदुः ।
प्रयाणकालेऽपि
च मां ते विदुर्युक्तचेतसः ॥ ३०॥
ॐ तत्सदिति श्रीमद्भगवद्गीतासूपनिषत्सु ब्रह्मविद्यायां
योगशास्त्रे श्रीकृष्णार्जुनसंवादे ज्ञानविज्ञानयोगो
नाम
सप्तमोऽध्यायः ॥७॥
