बृहस्पति(गुरु) ग्रह का परिचय
उत्पत्ति - सिन्धु देश में ।
गोत्र - अंगिरस ।
जाति - ब्राह्मण ।
पिता - अंगिरस ।
पुत्र - कच ।
वर्ण - पीत ।
दिशा - उत्तर ।
शुभाशुभत्व - शुभ ग्रह
भोग काल - एक वर्ष - 365 दिन
बीज मंत्र
ॐ बृं बृहस्पतये नमः / ॐ ह्रीं क्लीं हूँ बृहस्पतये नमः । ॐ गुरवे नमः
तांत्रिक मंत्र
ॐ ग्राँ ग्रीं ग्रौं सः गुरवे नमः।
वैदिक मंत्र
ॐ बृहस्पते अति यदर्यो अर्हाद्विमद्विभाति क्रतुमज्जनेषु । यद्दीदयच्छवस ऋतप्रजात तदस्मासु द्रविणं धेहि चित्रम् ॥
पुराणोक्त मंत्र
ॐ देवानां च ऋषीणां च गुरुं काचन सन्निभम्।
बुद्धिभूतं त्रिलोकेशं तं नमामि बृहस्पितम् ।।
जप संख्या
19000 कलयुगे चतुर्थगुणो अर्थात 76000 + दशांश हवन - 7600 +दशांश तर्पण - 760 + दशांश मार्जन - 76 = 84436 ।
जप समय - प्रात:काल (सूर्योदय के समय)
हवन के लिए समिधा - पीपल
रत्न - 6.5 रत्ती पुखराज।
बृहस्पति के लिए दान वस्तुएँ
सुवर्ण, कांस्य, पुखराज, हल्दी, नमक, शक्कर, घोडा, पीतपुष्प, पीतवस्त्र, पीतधान्य, माणिक या विद्रुम।
बृहस्पति कवचम् (ब्रह्मयामलोक्तम्)
विनियोग -
अस्य श्री बृहस्पति कवच महामन्त्रस्य । ईश्वर ऋषिः । अनुष्टुप् छन्दः । बृहस्पतिः देवता । गं बीजं । श्रीं शक्ति: । क्लीं कीलकम् । बृहस्पति प्रीत्यर्थे पाठे विनियोगः ।
अभीष्टफलदं देवं सर्वज्ञं सुरपूजितम् ।
अक्षमालाधरं शान्तं प्रणमामि बृहस्पतिम् ॥ ।।१॥
बृहस्पति: शिरः पातु ललाटं पातु में गुरुः ।
कर्णौ सुरुगुरुः पातु नेत्रे मेऽभीष्टदायकः ॥२॥
जिह्वां पातु सुराचायो नासां में वेदपारगः ।
मुखं मे पातु सर्वज्ञो कण्ठं मे देवता शुभप्रदः ॥ ३॥
भुजौ आङ्गिरसः पातु करौ पातु शुभप्रदः ।
स्तनौ मे पातु वागीशः कुक्षिं मे शुभलक्षणः ॥४॥
नाभिं देवगुरुः पातु मध्यं पातु सुखप्रदः
कटिं पातु जगद्वन्द्यः ऊरू मे पातु वाक्पतिः ॥५॥
जानु जङ्गे सुराचायो पादौ विश्वात्मकस्तथा ।
अन्यानि यानि चाङ्गानि रक्षेन् मे सर्वतो गुरुः ॥६॥
इत्येतत् कवचं दिव्यं त्रिसन्ध्यं य: पठेन्नरः ।
सर्वान् कामानवाप्नोति सर्वत्र विजयी भवेत् ॥७॥
॥ इति श्री ब्रह्मयामलोक्तम् बृहस्पति कवचं सम्पूर्णम् ॥
बृहस्पति कवचम् (मन्त्र महार्णव)
पीताम्बरः पीतवपुः किरीटी
चतुर्भुजो देवगुरुः प्रशान्तः ।
दधाति दण्डं च कमण्डलुं च
तथाक्षसूत्रं वरदोऽस्तु मह्यम् ॥१॥
नमः सुरेन्द्रवन्द्याय देवाचार्याय ते नमः ।
नमस्त्वनन्तसामर्थ्यं देवासिद्धान्तपारगः ॥ २॥
सदानन्द नमस्तेऽस्तु नमः पीडाहराय च ।
नमो वाचस्पते तुभ्यं नमस्ते पीतवाससे ॥३॥
नमोऽद्वितीयरूपाय लम्बकूर्चाय ते नमः ।
नमः प्रहृष्टनेत्राय विप्राणां पतये नमः ॥४॥
नमो भार्गवशिष्याय विपन्नहितकारकः ।
नमस्ते सुरसैन्याय विपन्नत्राणहेतवे ॥५॥
विषमस्थस्तथा नृणां सर्वकष्टप्रणाशनम् ।
प्रत्यहं तु पठेद्यो वै तस्य कामफलप्रदम् ॥६॥
॥ इति मन्त्रमहार्णवे बृहस्पति कवचम् ॥
बृहस्पति स्तोत्रम्
विनियोग -
अस्य श्री बृहस्पति स्तोत्रस्य । गृत्समद ऋषिः । अनुष्टुप् छन्दः । बृहस्पतिर्देवता । बृहस्पति प्रीत्यर्थं जपे विनियोगः ।
गुरुर्बृहस्पतिर्जीवः सुराचार्यो विदां वरः ।
वागीशो धिषणो दीर्घश्मश्रुः पीताम्बरो युवा ॥१॥
सुधादृष्टिर्ग्रहाधीशो ग्रहपीडापहारकः ।
दयाकरः सौम्यमूर्तिः सुरार्च्यः कुड्मलद्युतिः ॥२॥
लोकपूज्यो लोकगुरुः नीतिज्ञो नीतिकारकः ।
तारापतिश्चाङगिरसो वेदवेद्यः पितामहः ॥ ३ ॥
भक्त्या बृहस्पतिं स्मृत्वा नामान्येतानि यः पठेत् ।
अरोगी बलवान् श्रीमान् पुत्रवान् स भवेन्नरः ॥४॥
जीवेत् वर्षशतं मर्त्यः पापं नश्यति नश्यति ।
यः पूजयेत् गुरुदिने पीतगन्धाक्षताम्बरैः ॥५॥
पुष्पदीपोपहारैश्च पूजयित्वा बृहस्पतिम् ।
ब्रह्मणान् भोजयित्वा च पीडाशान्तिर्भवेत् गुरोः ॥६॥
॥ इति श्री स्कन्दपुराणे बृहस्पतिस्तोत्रं सम्पूर्णम् ॥
