भागवत द्वितीय स्कन्ध नवमअध्याय ( bhagwat mahapuran 2.9 )

SOORAJ KRISHNA SHASTRI
0

bhagwat chapter 2.9
bhagwat chapter 2.9


                 ॥ श्रीशुक उवाच ॥ 

आत्ममायामृते राजन् परस्यानुभवात्मनः । 
न घटेतार्थसम्बन्धः स्वप्नद्रष्टुरिवाञ्जसा ॥१॥
 
बहुरूप इवाभाति मायया बहुरूपया । 
रममाणो गुणेष्वस्या ममाहमिति मन्यते ॥२॥
 
यर्हि वाव महिम्नि स्वे परस्मिन् कालमाययोः । 
रमेत गतसम्मोहः त्यक्त्वोदास्ते तदोभयम् ॥३॥
 
आत्मतत्त्वविशुद्ध्यर्थं यदाह भगवानृतम् । 
ब्रह्मणे दर्शयन् रूपं अव्यलीकव्रतादृतः ॥४॥ 

स आदिदेवो जगतां परो गुरुः 
                               स्वधिष्ण्यमास्थाय सिसृक्षयैक्षत । 
तां नाध्यगछ्रद्दृशमत्र सम्मतां 
                                प्रपञ्चनिर्माणविधिर्यया भवेत् ॥५॥
 
स चिन्तयन् द्व्यक्षरमेकदाम्भसि 
                               उपाशृणोत् द्विर्गदितं वचो विभुः । 
स्पर्शेषु यत्षोडशमेकविंशं 
                               निष्किञ्चनानां नृप यद्धनं विदुः ॥६॥ 

निशम्य तद्वक्तृदिदृक्षयादिशो 
                               विलोक्य      तत्रान्यदपश्यमानः ।  
स्वधिष्ण्यमास्थाय विमृश्य तद्धितं 
                               तपस्युपादिष्ट       इवादधे मनः ॥७॥ 

दिव्यं सहस्राब्दममोघदर्शनो 
                              जितानिलात्मा विजितोभयेन्द्रियः । 
अतप्यतस्माखिललोकतापनं 
                              तपस्तपीयांस्तपतां   समाहितः   ॥८॥ 

तस्मै स्वलोकं भगवान् सभाजितः 
                               सन्दर्शयामास  परं न यत्परम् । 
व्यपेतसङ्क्लेशविमोहसाध्वसं 
                               स्वदृष्टवद्भिः विबुधैरभिष्टुतम् ॥९॥ 

प्रवर्तते यत्र रजस्तमस्तयोः 
                              सत्त्वं च मिश्रं न च कालविक्रमः । 
न यत्र माया किमुतापरे हरेः 
                             अनुव्रता  यत्र   सुरा   सुरार्चिताः ॥१०॥ 

श्यामावदाताः शतपत्रलोचनाः 
                             पिशङ्गवस्त्राः सुरुचः सुपेशसः । 
सर्वे चतुर्बाहव उन्मिषन्मणि 
                            प्रवेकनिष्काभरणाः    सुवर्चसः । 
प्रवालवैदूर्यमृणालवर्चसः 
                           परिस्फुरत्कुण्डल मौलिमालिनः ॥ ११ ॥ 

भ्राजिष्णुभिर्यः परितो विराजते 
                           लसद्विमानावलिभिर्महात्मनाम् । 
विद्योतमानः प्रमदोत्तमाद्यु भिः 
                           सविद्युदभ्रावलिभिर्यथानभः   ॥१२॥ 

श्रीर्यत्र रूपिण्युरुगायपादयोः 
                           करोति मानं बहुधा विभूतिभिः । 
प्रेङ्खंश्रिता या कुसुमाकरानुगैः 
                            विगीयमाना  प्रियकर्म गायती ॥१३॥ 

ददर्श तत्राखिलसात्वतां पतिं 
                           श्रियःपतिं  यज्ञपतिं जगत्पतिम् । 
सुनंदनंदप्रबलार्हणादिभिः 
                           स्वपार्षदाग्रैः परिसेवितं विभुम् ॥१४॥ 

भृत्यप्रसादाभिमुखं दृगासवं 
                          प्रसन्नहासारुणलोचनाननम्     । 
किरीटिनं कुण्डलिनं चतुर्भुजं 
                          पीतांशुकं वक्षसि लक्षितं श्रिया ॥१५॥ 

अध्यर्हणीयासनमास्थितं परं 
                         वृतं  चतुः  षोडशपञ्चशक्तिभिः । 
युक्तं भगैः स्वैरितरत्र चाध्रुवैः 
                         स्व एव धामन् रममाणमीश्वरम् ॥१६॥ 

तद्दर्शनाह्लादपरिप्लुतान्तरो 
                        हृष्यत्तनुः       प्रेमभराश्रुलोचनः । 
ननाम पादाम्बुजमस्य विश्वसृग् 
                        यत्पारमहंस्येन    पथाधिगम्यते ॥ १७ ॥ 

तं प्रीयमाणं समुपस्थितं कविं 
                        प्रजाविसर्गे     निजशासनार्हणम् । 
बभाष ईषत्स्मितशोचिषागिरा 
                        प्रियः प्रियं प्रीतमनाः करे स्पृशन् ॥१८॥ 

                  ॥ श्रीभगवानुवाच ॥

त्वयाहं तोषितः सम्यग् वेदगर्भ सिसृक्षया ।
चिरं भृतेन तपसा दुस्तोषः कूटयोगिनाम् ॥१९॥ 

वरं वरय भद्रं ते वरेशं माभिवाञ्छितम् । 
ब्रह्मञ्छ्रेयः परिश्रामः पुंसां मद्दर्शनावधिः ॥२०॥ 

मनीषितानुभावोऽयं मम लोकावलोकनम् । 
यदुपश्रुत्य रहसि चकर्थ परमं तपः ॥२१॥
  
प्रत्यादिष्टं मया तत्र त्वयि कर्मविमोहिते । 
तपो मे हृदयं साक्षाद् आत्माऽहं तपसोऽनघ ॥२२॥ 

सृजामि तपसैवेदं ग्रसामि तपसा पुनः । 
बिभर्मि तपसा विश्वं वीर्यं मे दुश्चरं तपः ॥२३॥ 

                   ॥ ब्रह्मोवाच ॥

भगवन् सर्वभूतानां अध्यक्षोऽवस्थितो गुहाम् । 
वेद ह्यप्रतिरुद्धेन प्रज्ञानेन चिकीर्षितम् ॥२४॥ 

तथापि नाथमानस्य नाथ नाथय नाथितम् । 
परावरे यथारूपे जानीयां ते त्वरूपिणः ॥२५॥
 
यथात्ममाया योगेन नाना शक्त्युपबृंहितम् । 
विलुम्पन् विसृजन् गृह्णन् बिभ्रदात्मानमात्मना ॥२६॥ 

क्रीडस्यमोघसङ्कल्प ऊर्णनाभिर्यथोर्णुते । 
तथा तद्विषयां धेहि मनीषां मयि माधव ॥ २७ ॥ 

भगवाञ्च्छिक्षितमहं करवाणि ह्यतन्द्रितः । 
नेहमानः प्रजा सर्गं बध्येयं यदनुग्रहात् ॥२८॥ 

यावत्सखा सख्युरिवेश ते कृतः 
                             प्रजा विसर्गे विभजामि भोजनम् । 
अविक्लवस्ते परिकर्मणिस्थितो 
                               मा मे समुन्नद्धमदोऽजमानिनः ॥२९॥ 

               ॥ श्रीभगवानुवाच ॥ 

ज्ञानं परमगुह्यं मे यद्विज्ञानसमन्वितम् ।
सरहस्यं तदङ्गं च गृहाण गदितं मया ॥३०॥

यावानहं यथाभावो यद्रूपगुणकर्मकः । 
तथैव तत्त्वविज्ञानं अस्तु ते मदनुग्रहात् ॥३१॥ 

अहमेवासमेवाऽग्रे नान्यत् यत्सदसत्परम् । 
पश्चादहं यदेतच्च योऽवशिष्येत सोऽस्म्यहम् ॥ ३२ ॥ 

ऋतेऽर्थं यत्प्रतीयेत न प्रतीयेत चात्मनि । 
तद्विद्यादात्मनो मायां यथा भासो यथा तमः ॥३३॥ 

यथा महान्ति भूतानि भूतेषूच्चावचेष्वनु । 
प्रविष्टान्यप्रविष्टानि तथा तेषु न तेष्वहम् ॥३४॥

एतावदेव जिज्ञास्यं तत्त्वजिज्ञासुनाऽऽत्मनः । 
अन्वयव्यतिरेकाभ्यां यत्स्यात् सर्वत्र सर्वदा ॥३५॥ 

एतन्मतं समातिष्ठ परमेण समाधिना । 
भवान् कल्पविकल्पेषु न विमुह्यति कर्हिचित् ॥३६॥ 

                    ॥ श्रीशुक उवाच ॥

सम्प्रदिश्यैवमजनो जनानां परमेष्ठिनम् । 
पश्यतः तस्य तद्रूपं आत्मनो न्यरुणद्धरिः ॥३७॥ 

अन्तर्हितेन्द्रियार्थाय हरये विहिताञ्जलिः । 
सर्वभूतमयो विश्वं ससर्जेदं स पूर्ववत् ॥३८॥ 

प्रजापतिर्धर्मपतिः एकदा नियमान् यमान् । 
भद्रं प्रजानामन्विच्छन् नातिष्ठत्स्वार्थकाम्यया ॥३९॥
 
तं नारदः प्रियतमो रिक्थादानामनुव्रतः । 
शुश्रूषमाणः शीलेन प्रश्रयेण दमेन च ॥४०॥ 

मायां विविदिषन् विष्णोः मायेशस्य महामुनिः । 
महाभागवतो राजन् पितरं पर्यतोषयत् ॥४१॥ 

तुष्टं निशाम्य पितरं लोकानां प्रपितामहम् । 
देवर्षिः परिपप्रच्छ भवान् यन्मानुपृच्छति ॥४२॥ 

तस्मा इदं भागवतं पुराणं दशलक्षणम् ।
प्रोक्तं भगवता प्राह प्रीतः पुत्राय भूतकृत् ॥४३॥ 

नारदः प्राह मुनये सरस्वत्यास्तटे नृप ।
ध्यायते ब्रह्म परमं व्यासायामिततेजसे ॥४४॥ 

यदुताहं त्वया पृष्टो वैराजात्पुरुषादिदम् ।
यथासीत्तदुपाख्यास्ते प्रश्नानन्यांश्च कृत्स्नशः ॥४५॥ 

इति श्रीमद्भागवते महापुराणे पारमहंस्यां संहितायां 
           द्वितीयस्कंधे नवमोऽध्यायः ॥९॥

एक टिप्पणी भेजें

0 टिप्पणियाँ

thanks for a lovly feedback

एक टिप्पणी भेजें (0)

#buttons=(Accept !) #days=(20)

Our website uses cookies to enhance your experience. Learn More
Accept !
To Top